Biz senden evvel kendilerine vahyettiğimiz erkeklerden başka (peygamberler) göndermedik

وَمَٓا اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ اِلَّا رِجَالًا نُوح۪ٓي اِلَيْهِمْ فَسْـَٔلُٓوا اَهْلَ الذِّكْرِ اِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَۙ ﴿٤٣﴾

43- “Biz senden evvel kendilerine vahyettiğimiz erkeklerden başka (peygamberler) göndermedik. Eğer bilmiyorsanız, zikir ehline sorun.”

Ey peygamberim, Biz senden önce tüm elçilerimizi erkeklerden gönderdik ve her birerine vahy ettik. Eğer bu konuda bilginiz yoksa haydi isterseniz zikir ehline sorun. Buradaki zikir ehlinden kasıt ehl-i kitaptır. Zikir, kitap demektir, zikir ehli de bizden önceki kitap ehli olan Yahudi ve Hıristiyanlardır. 

Evet Biz ilk elçi Adem aleyhisselâm’dan son elçi Muhammed aleyhisselâm’a kadar her ne zaman bir elçi göndermişsek mutlaka onu erkeklerden gönderdik ve o gönderdiğimiz elçimize vahy ettik. 

Senden önce de gönderdiğimiz peygamberler birer insandı. Melekleri peygamber olarak göndermedik. Başka bir varlığı da insanlara peygamber yapmadık. Onları hep seçkin insanlar arasından çıkardık.

Daha önce kendilerine peygamberler gönderilen yahudilere ve hristiyanlara sorun bakalım, kendilerine gönderilen peygamberler insan mıydı? Yoksa melek veya başka yaratıklar mıydı?  

BASAİRUL KUR’AN 

Dehhak, Abdullah b. Abbastan şöyle rivayet etmektedir: “Allah teala, Muhammed (s.a.v.) i Peygamber olarak gönderince onu kabul etmeyenler: “Allah, bir insanı Peygamber gönderecek dereceye düşmez, o bundan münezzehtir.” dediler. Bunun üzerine Allah teala bu ve benzeri âyet-i Kerimeleri indirdi.

Ayet-i Kerimede “Kitap ehli” diye tercüme edilen “Ehl-i Zikr” ifadesinden neyin kastedildiği hususunda müfessirler değişik görüşler ileri sürmüşlerdir.

Mücahid, A´meş, İbn-i Abbas, “Ehl-i Zikr” den maksadın, daha önce kendilerine kitap verilen ümmetler olduğunu söylemişlerdir. Bu görüşe göre âyetin izahı şöyledir: “Ey Muhammed, senin bir beşer olarak Peygamber olamayacağım iddia eden müşriklere de ki: “Benden önce gönderilen bütün Peygamberler de ancak kendilerine vahyedilen erkeklerdi. Şayet bu hususta bana inanmıyorsanız daha önce kendilerine kitap verilen ümmetlere sorun. Onlara gönderilen Peygamberler de benim gibi erkek kişiler miydi yoksa Melekler miydi “

Ebu Cafer el-Bâkır ise: Buradaki “Ehl-i Zikr” den maksat biziz. Yani, ümmet-i Muhammeddir.” demiştir.

Bununla beraber, âyet-i Kerimenin mânâsı geneldir. Bu sebeple “Ehl-i Zikr”i belli bir takım insanlara sıfat yapmaktansa, genel anlamda bırakıp “İşi bilenler” şeklinde izah etmenin daha uygun olacağı söylenebilir. Ancak âyetin baş tarafı “Ehl-i Zikr” den maksadın, “Ehl-i Kitap” olduğu görüşüne daha yakındır. 

TABERİ TEFSİRİ